سلول های فتوولتائی بعنوان واحد دریافت کننده انرژی خورشیدی و تبدیل آن به انرژی الکتریکی دارای اهمیت ویژه ای در تامین انرژی برق از منابع انرژی های تجدیدپذیر می باشد. سلول های فتوولتائی یا خورشیدی در حقیقت بلورهای نیمه هادی سیلیکون و همچنین شکل غیربلوری آن هستند که پردازش شده و عملیاتی روی آنها انجام میگیرد؛ بطوریکه اساس پدیده فتوولتائی جذب فوتون نور، تولید جفت الکترون ـ حفره و جداسازی الکترون ها و حفره های تولید شده به وسیله مبدل الکتریکی در داخل ماده نیمه هادی استوار می شوند پدیده تولید ولتاژ و جریان باین روش اثر فتوولتائی نامیده می شود.

یکی از دانشمندان در حین آزمایش دیویدهای تولیدی در آزمایشگاه خود مشاهده نمود که این دیویدها با قرارگرفتن در معرض نور ولتاژ و جریان قابل ملاحظه ایجاد میکنند. این یافته به توسعه سلول های خورشیدی سیلیکونی کمک کرده باطری خورشیدی تهیه شده از این دیودها دارای بازده خوبی نسبت به سلول های خورشیدی قبلی داشته است. باین ترتیب در سال 1958 برای اولین بار تامین برق اضطراری اولین ماهواره فضایی امریکا از 6 پنل کوچک فتوولتائی سیلیکونی استفاده شد که بیش از 6 سال طول عمر ماهواره و برق فرستنده 5 میلی واتی ماهواره راتامین نمود.

این آغاز ظهور یک صنعت جدید بود. صنعتی که در وهله اول در زمینه صنایع فضایی جهت تامین برق در فضا از سطح میلی وات تا ردیف های با قدرت بیش از 20 کیلو وات مورد استفاده قرارگرفت که امروزه با پیشرفت فناوری آن نیروگاه های فتوولتائیک تا چندین مگاوات هم ساخته شده اند. در روستاها و شهرهای بزرگ بصورت مستقل و متصل به شبکه برق مورد استفاده قرار می گیرند حتی در ساختمان های مسکونی مالکین با نصب این صفحات در پشت بام ها یا روی دیوارها برق موردنیاز خود را از انرژی خورشیدی تامین نموده و در مواقعی که از برق آن استفاده نمی کنند ویا در مواقع پیک مصرف شبکه، دولت برق آنها را باقیمت مناسب می خرد.

همانطور که گفته شد سیلیسیوم یا سیلیکون پایه و اساس صنعت فتوولتائی می باشد، سلول های سیلیکونی که از ماسه ساخته می شوند در طبیعت به وفوریافت می شوند که طی دوره حیات خود می توانند الکتریسیته معادل سوزاندن 500000 تن زغال سنگ تولید نمایند. و تقریباً 20 درصد پوسته زمین را تشکیل می دهند. و بعلت اهمیت آن در بازار الکترونیک اطلاعات موجود درباره خواص الکتریکی، اپتیکی، فیزیکی و شیمیائی این نیمه هادی از هرماده دیگر بیشتر است. صفحات خورشیدی از اتصال یک سری سلول خورشیدی که بصورت سری موازی به هم متصل می شوند شکل می گیرند.

به مجموعه پانل های فتوولتائیک یک ارایه خورشیدی گفته می شود که انواع مختلف و بصورت تک کریستال ـ چند کریستال ـ بی شکل مورداستفاده قرار می گیرند. بازده تبدیل انرژی نورانی به الکتریکی آنها حدود 17 تا 18 درصد است که با فناوری های نوین راندمان آنها خیلی بالاتر رفته است. این پانل ها بصورت صفحات پلاستیکی فیلم نازک ساخته می شوند که غیر از پشت بام و روی دیوار در روی شیشه ساختمان ها نیز نصب میگردند که از برق آنها نیز می توان استفاده نمود.

سلول های فتوولتائی فقط در صورتیکه در معرض نور قرار گیرند انرژی الکتریکی تولید می کنند. به همین سبب در هنگام شب و روز های ابری که شدت تابش نور ناچیز است از باطری استفاده می شود که باطری ها در زمانیکه شدت تابش مناسب است توسط صفحات خورشیدی شارژ می شوند. در چندین پارک در تهران مانند پارک پردیسان ـ پارک گلبرگ در نارمک و در برخی مناطق شهر این چراغ های خورشیدی نصب گردیده اند و در شب ها روشنائی این پارک ها از این چراغ های خورشیدی تامین می گردد و شهرداری تهران فعالیت خوبی را در کاربرد انرژی خورشیدی آغاز کرده حتی برق برخی چراغ ها معابر و چراغ های راهنمائی را از این انرژی پاک تامین نموده است. حتی در پارک پلیس در مسجد و اماکن بهداشتی در این پارک آبگرمکن خورشیدی نصب نموده است. امیدواریم در این پارک های بزرگ سرپناه های خورشیدی هم که در مواقع وقوع زلزله مورد استفاده قرار گیرد ساخته شوند.

افزایش روزافزون کارائی سیستم های فتوولتائی سبب شده است که برای مناطقی که از شبکه سراسری دور هستند استفاده از این سیستم ها در ارجحیت قرار گیرند. هم اکنون در امریکا بزرگترین نیروگاه فتوولتائی با ظرفیت 2/5 مگا وات پیک کار میکند و در نظر است تا 10 سال آینده حدود 1000 مگاوات پیک برای استفاده در منازل و صنایع نصب گردند.