حسین افشین در نشست خبری سومین رویداد پتروفن گفت: زمانی که صحبت از نفت و پتروشیمی صحبت می‌کنیم ارز آوری و بلوغ کشور را به دنبال دارد. تکنولوژی‌های روز به سرعت در حال پیشرفت است اما نگاه ما به پتروشیمی نگاه درآمدی است.

وی ادامه داد: اگر در صنایع تحقیق و توسعه نباشد آن صنعت محکوم به شکست خواهد بود.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری خاطر نشان کرد: صنعت پتروشیمی یکی از صنایع پیشران کشور است اما خلاءهایی دارد. مثلاً در برخی صنایع پایین دستی هنوز توسعه صورت نگرفته و همچنین سهم تحقیق و توسعه به نسبت بزرگی صنعت بزرگ پتروشیمی هنوز پایین است.

وی ادامه داد: امروز می‌خواهیم ابزارهای نوآورانه هوش مصنوعی را در صنعت پتروشیمی بکار ببریم تا شاهد توسعه این صنعت بزرگ باشیم.

به نقل از شرکت ملی صنایع پتروشیمی، حسن عباس‌زاده مدیر عامل شرکن ملی صنایع پتروشیمی امروز (شنبه، ۲۴ آذر) در نشست هم‌اندیشی تکالیف مشترک وزارت صمت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی در برنامه هفتم توسعه که با حضور ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صمت برگزار شد، بر ضرورت گسترش همکاری‌های مشترک تأکید کرد.

وی با بیان اینکه زمینه همکاری‌های مشترک با وزارت صمت در بخش‌های مختلف صنعت پتروشیمی فراهم است، افزود: رفع موانع تولید و تسهیل فعالیت صنایع تکمیلی به‌عنوان دو راهبردی که رشد تولید را رقم خواهد زد، باید در همکاری‌های آتی مورد توجه ویژه‌ای قرار گیرد.

مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات نهایی را یکی از بخش‌های مهم در برنامه هفتم توسعه همسو با کاهش خام‌فروشی برشمرد و گفت: چالش‌های صنایع پایین‌دستی را با تصمیم‌گیری‌های مشترک می‌توان رفع کرد و هیچ‌گونه محدودیتی برای همکاری‌های مشترک وجود ندارد.

عباس‌زاده ادامه داد: نظارت‌های مستمر و پایش صنایع تکمیلی می‌تواند نیاز واقعی بازار به خوراک را شفاف کند و مجتمع‌های پتروشیمی نیز می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق به تأمین خوراک واحدهای پایین‌دستی اقدام کنند و در این مسیر شرکت ملی صنایع پتروشمی آماده هرگونه حمایت و همکاری است.

به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، از سال ۱۴۰۱ که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری شد و الزاماتی که قانون جهش تولید دانش بنیان برای دستگاه ها ایجاد کرد هر یک از وزارتخانه ها موظف شدند تا اقدامات و برنامه هایی برای فراهم کردن بستر های دانش بنیان در مجموعه تحت مدیریت خود ایجاد کنند. در این فضا، وزارت نفت به واسطه برخورداری از طرح های فناورانه متعدد و نوظهور از جمله دستگاه هایی است که ورود جدی به مسیر دانش بنیان شدن و توسعه شرکت های دانش بنیان حوزه صنعت نفت داشته است.

بر اساس آماری که از سوی معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت منتشر شده، توسعه ابزارهای حمایت در چرخه نقدینگی شرکت‌های دانش بنیان از اقدامات جدی این وزارت خانه در توسعه نقش شرکت های دانش بنیان حوزه نفت بوده است. در این فضا افزایش سرمایه صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت به میزان ۷۵۰ میلیارد تومان، ارائه ۱۰ هزار و ۳۵۲ میلیارد تومان ضمانتنامه قراردادی به ۱۴۰ شرکت، ارائه ۸۳۰ میلیارد تومان ضمانت تسهیلات دریافتی به ۳۶ شرکت، عقد دو قرارداد خرید تضمینی )تولید سرمت های PDC و پمپ های ESP به ارزش بالغ بر ۳/۳ میلیون یورو)، عقد ۲ قرارداد بیمه مسئولیت کالا، ترهین مطالبات قراردادی ۲۴ شرکت به ارزش ۲۷۰ میلیارد تومان و عقد قرارداد اعتبار اسنادی ریالی برای شرکت های دانش بنیان به مبلغ پنج هزار میلیارد تومان (گشایش اولین اعتبار اسنادی به ارزش ۲۴ میلیارد تومان) از جمله این اقدامات است.

همچنین از میزان تسهیلات ارائه شده جهت تولید اقلام راهبردی و محصولات دانش بنیان و توسعه زنجیره ارزش صنعت نفت می توان به ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان و فناور به میزان ۴۲۰۰ میلیارد تومان از محل بند (الف) تبصره ۱۸ و ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان به میزان ۸۰۰ میلیارد تومان از محل وجوه اداره شده شرکت‌های اصلی وزارت نفت (بند ه تبصره ۱۸) اشاره کرد.

ارائه ۲۵۲ طرح و پروژه دانش‌بنیان به مبلغ ۳۰۳ میلیون دلار و ۴ همت در حوزه نفت، ۲۲۳ طرح و پروژه دانش بنیان با مبلغ ۳۲ میلیون دلار و ۴ همت در حوزه گاز، ۴۱۰ طرح‌ها و پروژه‌ دانش بنیان به مبلغ ۱۷۶ میلیون دلار و ۲.۴ همت در حوزه پالایش و پخش، ۶۰۷ طرح و پروژه دانش بنیان به مبلغ ۹ میلیون دلار و ۲۵ همت در حوزه پتروشیمی و ۵۶۱ طرح و پروژه دانش بنیان به مبلغ ۳۷۱ میلیون دلار و ۲.۵ همت در صندوق بازنشستگی نفت از اقدامات امیدآفرین در حوزه ماموریتی وزارت نفت در راستای توسعه اقتصاد دانش بنیان بوده است.

علی اکبر اسدی بعدازظهر دوشنبه در آئین افتتاح نیروگاه خورشیدی ۴۰ کیلوواتی که به صورت نمادین در سازمان برنامه و بودجه استان مرکزی برگزار شد، افزود: با توجه به ناترازی انرژی در کشور، توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، بیش از گذشته ضروری و باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

وی افزود: صنایع و کشاورزان استان مرکزی هم باید با شتاب بیشتری نسبت به احداث نیروگاه‌های خورشیدی برای تأمین برق صنعتی خود اقدام کنند تا در تابستان ۱۴۰۴ با مسئله محدودیت انرژی مواجه نشوند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مرکزی با اشاره به افتتاح ۱۶ نیروگاه خورشیدی ادارات استان مرکزی به ظرفیت ۱۹۵ کیلو وات گفت: صنایع مکلف به تأمین یک‌درصد از انرژی مصرفی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر هستند.

صنایع مکلف به تأمین یک‌درصد از انرژی مصرفی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر هستند

مدیرعامل شرکت توزیع برق استان مرکزی نیز در خصوص تأمین برق ادارات از طریق انرژی‌های تجدید پذیر گفت: با هدف اجرای مصوبات شورای عالی انرژی کشور، تمام دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون خدمات کشوری مکلفند سالانه پنج درصد مصرف انرژی الکتریکی خود را تا رسیدن به سهم بیست درصد مصرف سال از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک تأمین کنند.

محمود محمودی افزود: در صورت عدم رعایت این موضوع توسط ادارات یا سازمان‌ها، تعرفه برق آنها به قیمت انرژی‌های تجدید پذیر محاسبه خواهد شد و سازمان‌ها و ادارات مشمول، به طور حتم باید برق مورد نیاز خود را از طریق تابلوی سبز بورس انرژی خریداری کنند.

وی گفت: با افتتاح امروز، بخشی از برق ۴۲ دستگاه اجرایی در استان با قدرت مجموع ۱۱۰۰ کیلووات از طریق انرژی‌های خورشیدی تأمین می‌شود.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی گفت: صنایع انرژی‌بر موضوع ماده (۳) این قانون با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلفند، حداقل ۹۰۰۰ مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل پنجاه و پنج درصد و ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند.

محمودی بیان کرد: بر اساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان، صنایع مکلف به تأمین یک‌درصد از انرژی مصرفی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر هستند و این عدد در بازه زمانی پنج ساله به ۵ درصد می‌رسد.

شهنام اشتری روز یکشنبه در جمع خبرنگاران، هدف از احداث این نیروگاه را تأمین برق مورد نیاز واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی بعثت بیان کرد.

وی یکی از مفاد اصلی این طرح را مدیریت پایش محیط زیستی منسجم و ایجاد واحد اچ اس ای برشمرد و اظهار کرد: توسعه هرگونه کاربری جدید بدون استعلام و اخذ مجوز از اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در این اراضی ممنوع است.

وی با اشاره به برنامه پایش زیست محیطی در طرح استفاده از انرژی خورشیدی ۳۰۰ مگاواتی فوق، ادامه داد: تمام ملزومات محیط زیستی اعم از سنجش میزان آلاینده‌های هوا، نحوه مدیریت پسماندها و همچنین رعایت کیفی مسیل های پیرامون این نیروگاه به طور مستمر ارزیابی خواهد شد.

اشتری گفت: نیروگاه‌های خورشیدی به ازای هر کیلووات ساعت الکتریسیته تولید شده، از انتشار ۰.۵۳ کیلوگرم CO۲ جلوگیری می‌کنند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی یادآور شد: در طول عملکرد نیروگاه خورشیدی، انتشار گازهای CO۲، NOx و SO۲ به صفر می‌رسد و از گرمایش جهانی جلوگیری خواهد شد.

در پژوهشی که توسط دکتر ریحانه لونی، عضو هیأت علمی دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران، با همکاری دکتر علی‌بخش کسائیان، استاد دانشکدگان علوم و فناوری‌های میان‌رشته‌ای دانشگاه تهران و اساتیدی از دانشگاه ویتس آفریقای جنوبی و تربیت مدرس انجام شده است، یک سیستم چرخه رانکین آلی (ORC) بر مبنای انرژی خورشیدی با یک متمرکزکننده بشقابی خاص، برای تولید برق پاک معرفی و از نظر انرژی، اکسرژی و محیط‌زیستی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

دکتر لونی در توضیح این پروژه گفت: رویکرد اصلی این پروژه، توسعه انرژی خورشیدی تجدیدپذیر به عنوان جایگزین سوخت‌های فسیلی است. در این مطالعه، عملکرد یک متمرکزکننده خورشیدی بشقابی دارای یک دریافت‌کننده حفره‌ای استوانه‌ای خلاء که برای نخستین بار در این پروژه معرفی شده است، در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۲ در تهران، به عنوان منبع حرارتی سیستم ORC خورشیدی، به صورت نوری و حرارتی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. این دریافت‌کننده حفره‌ایِ استوانه‌ایِ خلاء، نقشی کلیدی در بهینه‌سازی کارایی سیستم ORC خورشیدی ایفا می‌کند، چرا که با متمرکز کردن نور خورشید بر روی یک منطقه کوچک به دمای بالا دست می‌یابد و در عین حال به دلیل محیط خلاء، گرمای کمتری از طریق همرفت و رسانش از دست می‌دهد. در این سیستم، انرژی حرارتی خورشیدی به دست‌آمده، با استفاده از سیالات آلی که دارای نقطه جوش کمتری نسبت به آب هستند، به برق تبدیل می‌شود.

استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: از منظر حکمرانی انرژی، با استفاده از این سیستم، تأسیسات کوچک‌تر می‌توانند در مناطقی که زیرساخت شبکه سنتی برق در آن وجود ندارد، مستقر شوند. با ترویج تولید انرژی محلی، جوامع می‌توانند استقلال انرژی و انعطاف‌پذیریشان را در برابر اختلالات عرضه انرژی بیشتر کنند و کمتر به سوخت‌های فسیلی وابسته باشند.

وی درباره پایداری در سیستم پیشنهادی گفت: به منظور ارزیابی پاک بودن انرژی تولیدی، پتانسیل کاهش انتشار CO۲ در این سیستم بررسی شد. نتایج نشان داد که عملکرد این سیستم برای تأمین برق به میزان ۱۰ درصد برق مورد نیاز صنعتی شهر تهران در سال ۲۰۲۲، می‌تواند به کاهش انتشار ۱.۵ میلیون تن CO۲ و تولید اعتبار کربن به ارزش ۲۴.۳ میلیون دلار در سال منجر شود. بنابراین، این سیستم به دلیل کاهش ردپای کربنی، به بهبود کیفیت هوا و سلامت عمومی نیز کمک می‌کند.

دکتر لونی درباره امتیازات این سیستم برای تولید برق صنعتی، این‌گونه توضیح داد: برای استقرار سیستم ORC خورشیدی با دریافت‌کننده حفره‌ای استوانه‌ای خلاء جهت تأمین میزان برق صنعتی یادشده، به حدود ۴۵۹ هکتار زمین نیاز است، در حالی که برای استقرار همین سیستم با دریافت‌کننده استوانه‌ای غیرخلاء، تقریباً ۵۳۸ هکتار زمین موردنیاز خواهد بود.

وی افزود: «توسعه و استقرار سیستم‌های ORC خورشیدی می‌تواند فرصت‌های اقتصادی بسیاری ایجاد کند و مشوقی برای سرمایه‌گذاری و اشتغال‌زایی در حوزه فناوری پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. این سیستم همچنین با اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ترویج توسعه پایدار همسو است و پتانسیل قابل‌توجهی برای بهبود حکمرانی انرژی دارد.

مقاله منتج از این پژوهش، با عنوان Developing solar vacuum cylindrical cavity receiver for reducing CO۲ Pollutant: A new approach to energy governance به تازگی در نشریه Sustainable Energy Technologies and Assessments منتشر شده است (اینجا).

سید مهدی حسینی اظهار کرد: بر مبنای عملکرد نیروگاه‌های تجدید پذیر، شرکت ملی گاز ایران نسبت به صدور حواله برای ۵۵ نیروگاه تجدید پذیر به ارزش ۱۲ هزار میلیارد ریال اقدام کرد و بدین ترتیب، مجموع حواله‌های صادره از سوی شرکت ملی گاز ایران برای نیروگاه‌های تجدید پذیر در سال جاری به ۳۰ هزار میلیارد ریال رسیده و بدین صورت، تکلیف قانونی این شرکت به طور کامل برای سال ۱۴۰۲ تحقق یافته است.

وی ادامه داد: حواله‌های سوخت صرفه‌جویی شده مبتنی بر ظرفیت‌های قانون بودجه سنواتی در زمینه سوخت، عملیاتی شده و این حواله‌ها در چارچوب قوانین بودجه سنواتی و به منظور حمایت از پروژه‌های انرژی‌های تجدید پذیر که در حال بهره برداری هستند به نفع سرمایه گذاران صادر شده است. تنوع‌بخشی به سبد انرژی کشور به عنوان یک اقدام ضروری می‌تواند نقش بسزایی در افزایش امنیت انرژی و کاهش خطرات زیست‌محیطی ایفا کند؛ ضمن آن‌که انتقال از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدید پذیر، سبب تحقق اهداف توسعه پایدار و کاستن از اثرات تغییرات آب و هوایی، می‌شود.

حسینی افزود: کشور با برخورداری از حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال، شرایط بسیار مساعدی برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی دارد. علاوه بر این، بعضی مناطق کشور، اقلیم مناسبی برای تولید انرژی بادی هستند که می‌تواند به تکمیل سبد انرژی تجدید پذیر کشور کمک کند. این شرایط اقلیمی نه تنها فرصت‌های مطلوبی برای توسعه انرژی‌های پاک فراهم می‌آورد، بلکه به کاهش وابستگی به منابع فسیلی نیز کمک خواهد کرد. با توجه به وابستگی بیش از ۷۰ درصدی سبد انرژی کشور به گاز طبیعی، تنوع‌بخشی به این سبد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

علیرضا پرنده مطلق معاون فنی و مهندسی ساتبا امروز (سه‌شنبه، هشتم خردادماه) در نشست خبری افتتاح طرح‌های آب و برق استان سیستان و بلوچستان در محل وزارت نیرو، درباره برنامه‌های وزارت نیرو برای توسعه انرژی‌های تجدید پذیر در این استان و افتتاح «نیروگاه بادی میل نادر»، گفت: استان سیستان و بلوچستان یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر است که در بخش‌های انرژی خورشیدی در سراسر استان، انرژی بادی در منطقه میل نادر، انرژی زمین گرمایی در منطقه تفتان و انرژی امواج دریا در جنوب استان از توانمندی‌های بالایی برخوردار است.

معاون فنی و مهندسی ساتبا در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر در استان سیستان و بلوچستان ۶۰ مگاوات نیروگاه تجدید پذیر نصب شده وجود دارد که ۱۰ مگاوات آن در منطقه زاهدان به صورت خورشیدی در گذشته نصب شده بود و ۵۰ مگاوات دیگر در شمال استان در منطقه میل نادر در سال‌های اخیر به صورت انرژی بادی احداث شده است.

وی با اشاره به مزیت‌های بالای تولید انرژی بادی در منطقه میل نادر گفت: در این منطقه به دلیل وزش باد مناسب و یکنواخت امکان تولید انرژی بادی به صورت مطلوب وجود دارد و ۵۰ مگاوات نیروگاه بادی نصب شده در این منطقه در حال حاضر به صورت سالانه ۲۱۰ هزار مگاوات ساعت برق تولید می‌کند که معادل ۷۰ درصد مصرف برق سه کارخانه سیمان سیستان، خاش و تیس در استان است.

پرنده مطلق در مورد دیگر مزایای بهره‌برداری از انرژی بادی در منطقه میل نادر استان سیستان و بلوچستان که از زمین‌های هموار برخوردار است، افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد منحنی باد در حال وزش در میل نادر در زمان اوج بار مصرف برق کشور یعنی اواسط خرداد تا اواخر شهریور به بالاترین حد ممکن می‌رسد که می‌تواند پاسخگوی بخشی از نیاز برق منطقه در فصل گرم سال باشد. وزش باد یکنواخت و بدون تغییر جهت در منطقه میل نادر هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیروگاه بادی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

وی در ادامه با یادآور شدن اتصال نیروگاه بادی میل نادر با شبکه سراسری در پایان ۱۴۰۱ ادامه داد: این نیروگاه که در سال ۱۴۰۲ و در مرحله سنکرون، بازدهی بالای ۹۸ درصدی را به ثبت رساند و ۴۹ مگاوات برق به شبکه تزریق کرد، پنجشنبه هفته جاری به صورت رسمی افتتاح می‌شود.

ظرفیت نیروگاه بادی میل نادر به ۶۰۰ مگاوات می‌رسد

پرنده مطلق به برنامه‌ریزی وزارت نیرو برای افزایش ظرفیت تولید انرژی بادی در میل نادر تا ۶۰۰ مگاوات اشاره کرد و در همین خصوص توضیح داد: علاوه بر ۵۰ مگاوات انرژی بادی که هفته جاری افتتاح می‌شود و پیشتر توسط شرکت مپنا احداث شد، ۵۵۰ مگاوات انرژی بادی دیگر نیز در این منطقه ظرف ۱۰ روز آینده طی مناقصه به سرمایه گذاران بخش خصوصی واگذار خواهد شد که پیش بینی می‌کنیم طی ۲ سال آینده این ظرفیت نیز به بهره برداری کامل برسد.

وی در همین زمینه رابطه اضافه کرد: در نزدیکی منطقه میل نادر یک برنامه ریزی برای احداث نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی دیگری نیز انجام شده که در مجموع ظرفیت تولید انرژی بادی استان سیستان و بلوچستان را به ۷۰۰ مگاوات افزایش خواهد داد.

معاون فنی و مهندسی ساتبا در مورد جذابیت‌های سرمایه گذاری در حوزه انرژی بادی در منطقه میل نادر اظهار داشت: انرژی بادی تولید شده در استان سیستان و بلوچستان علاوه بر اینکه می‌تواند بخشی از نیاز برق استان را تأمین کند، همچنین امکان صادرات به کشور افغانستان را دارد.

۷۸۰ ساخت گاه ۱۰ تا ۱۰۰ مگاواتی خورشیدی در سیستان و بلوچستان در حال ساخت است

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات ساتبا برای توسعه انرژی‌های خورشیدی در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد و در همین رابطه توضیح داد: از ظرفیت ۱۳ هزار ساخت گاه تولید انرژی خورشیدی کشور که از نیروگاه ۱۰ مگاواتی تا ۱۰۰ مگاواتی را شامل می‌شود و در حال احداث است، ۷۸۰ ساخت گاه در استان سیستان و بلوچستان در حال احداث است.

پرنده مطلق به برنامه وزارت نیرو برای احداث ۵۵۰ هزار سامانه پنج کیلوواتی انرژی خورشید با همکاری بسیج سازندگی، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری اشاره و اضافه کرد: دولت با هدف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه و توسعه انرژی‌های خورشیدی احداث ۵۵۰ هزار سامانه حمایتی برای خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی را در دستور کار قرار داده است.

احداث ۲۸۹۵ سامانه خورشیدی حمایتی در استان سیستان و بلوچستان

وی بیان کرد: این اقدام از طریق اعطای تسهیلات ویژه با امکان بازپرداخت طولانی مدت و از محل فروش انرژی الکتریکی تولید شده به شبکه اجرایی می‌شود و از ۱۰۰ هزار سامانه نصب شده و در حال احداث کشور ۲۸۹۵ سامانه نصب شده و سه‌هزار سامانه در حال نصب مربوط به استان سیستان و بلوچستان است که با تکمیل شدن ۵۵۰ هزار سامانه کشور این رقم در استان سیستان و بلوچستان به ۵۰ هزار سامانه خواهد رسید.